SHIRI GURU GRANTH SAHIB JI HUKAMNAMA, PAGE 729, BANI GURU NANAK DEV SAHAB JI, RAAG SUHI

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

ਜੁੱਗੋ ਜੁੱਗ ਅਟੱਲ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ

ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ, 

(ਅੰਗ- ੭੨੯)

ਬਾਣੀ - ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਸਾਹਿਬ ਜੀ

ਰਾਗ - ਸੂਹੀ 

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੬ 

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ 

ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿਮ ਕਾਲੜੀ ਮਸੁ ॥ ਧੋਤਿਆ ਜੂਠਿ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਸਉ ਧੋਵਾ ਤਿਸੁ ॥੧॥ ਸਜਣ ਸੇਈ ਨਾਲਿ ਮੈ ਚਲਦਿਆ ਨਾਲਿ ਚਲੰਨਿ੍॥ ਜਿਥੈ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ਤਿਥੈ ਖੜੇ ਦਿਸੰਨਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਕੋਠੇ ਮੰਡਪ ਮਾੜੀਆ ਪਾਸਹੁ ਚਿਤਵੀਆਹਾ ॥ ਢਠੀਆ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਨੀ੍ ਵਿਚਹੁ ਸਖਣੀਆਹਾ ॥੨॥ ਬਗਾ ਬਗੇ ਕਪੜੇ ਤੀਰਥ ਮੰਝਿ ਵਸੰਨਿ੍ ॥ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਜੀਆ ਖਾਵਣੇ ਬਗੇ ਨਾ ਕਹੀਅਨਿ੍ ॥੩॥ ਸਿੰਮਲ ਰੁਖੁ ਸਰੀਰੁ ਮੈ ਮੈਜਨ ਦੇਖਿ ਭੁਲੰਨਿ੍॥ ਸੇ ਫਲ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਨੀ੍ ਤੇ ਗੁਣ ਮੈ ਤਨਿ ਹੰਨਿ੍ ॥੪॥ ਅੰਧੁਲੈ ਭਾਰੁ ਉਠਾਇਆ ਡੂਗਰ ਵਾਟ ਬਹੁਤੁ ॥ ਅਖੀ ਲੋੜੀ ਨਾ ਲਹਾ ਹਉ ਚੜਿ ਲੰਘਾ ਕਿਤੁ ॥੫॥ ਚਾਕਰੀਆ ਚੰਗਿਆਈਆ ਅਵਰ ਸਿਆਣਪ ਕਿਤੁ ॥ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਤੂੰ ਬਧਾ ਛੁਟਹਿ ਜਿਤੁ ॥੬॥੧॥੩॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

ਵਿਆਖਿਆ : 

ਮੈਂ ਕੈਂਹ ਦਾ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਲਿਸ਼ਕਵਾਂ ਭਾਂਡਾ ਘਸਾਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਮਾੜੀ ਮਾੜੀ ਕਾਲੀ ਸਿਆਹੀ ਲੱਗ ਗਈ। ਜੇ ਮੈਂ ਸੌ ਵਾਰੀ ਭੀ ਉਸ ਕੈਂਹ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਧੋਵਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਾਂ ਤਾਂ ਭੀ ਬਾਹਰੋਂ ਧੋਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਜੂਠ ਕਾਲਖ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ॥੧॥ 

ਮੇਰੇ ਅਸਲ ਮਿੱਤ੍ਰ ਉਹੀ ਹਨ ਜੋ ਸਦਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ, ਤੇ ਇਥੋਂ ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਭੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੱਲਣ, ਅਗਾਂਹ ਜਿਥੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਮੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਥੇ ਅਝੱਕ ਹੋ ਕੇ ਹਿਸਾਬ ਦੇ ਸਕਣ ਭਾਵ, ਹਿਸਾਬ ਦੇਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਸਕਣ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ 

ਜੇਹੜੇ ਘਰ ਮੰਦਰ ਮਹਲ ਚੌਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਤਾਂ ਚਿੱਤਰੇ ਹੋਏ ਹੋਣ, ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਹੋਣ, ਉਹ ਢਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਢੱਠੇ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ॥੨॥ 

ਬਗਲਿਆਂ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਖੰਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਵੱਸਦੇ ਭੀ ਉਹ ਤੀਰਥਾਂ ਉਤੇ ਹੀ ਹਨ। ਪਰ ਜੀਆਂ ਨੂੰ ਗਲੋਂ ਘੁੱਟ ਘੁੱਟ ਕੇ ਖਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਨਹੀਂ ਆਖੇ ਜਾਂਦੇ ॥੩॥ 

ਜਿਵੇਂ ਸਿੰਬਲ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ ਤਿਵੇਂ ਮੇਰਾ ਸਰੀਰ ਹੈ, ਸਿੰਬਲ ਦੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਤੋਤੇ ਭੁਲੇਖਾ ਖਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਿੰਬਲ ਦੇ ਉਹ ਫਲ ਤੋਤਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ, ਉਹੋ ਜੇਹੇ ਹੀ ਗੁਣ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਹਨ ॥੪॥ 

ਮੈਂ ਅੰਨ੍ਹੇ ਨੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਗਾਂਹ ਮੇਰਾ ਜੀਵਨ-ਪੰਧ ਬੜਾ ਪਹਾੜੀ ਰਸਤਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਭਾਲਿਆਂ ਭੀ ਮੈਂ ਰਾਹ-ਖਹਿੜਾ ਲੱਭ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਖਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਹਾੜੀ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਮੈਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾਂ ? ॥੫॥ 

#ਹੇ_ਨਾਨਕ_ਜੀ ! ਪਹਾੜੀ ਰਸਤੇ ਵਰਗੇ ਬਿਖੜੇ ਜੀਵਨ-ਪੰਧ ਵਿਚੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦਾਂ, ਲੋਕ-ਵਿਖਾਵੇ ਤੇ ਚਲਾਕੀਆਂ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ। #ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖ। ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ ਤੂੰ ਇਸ ਨਾਮ-ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਮੋਹ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਪਾ ਸਕੇਂਗਾ ॥੬॥੧॥੩॥

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

सूही महला १ घरु ६ 

ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

उजलु कैहा चिलकणा घोटिम कालड़ी मसु ॥ धोतिआ जूठि न उतरै जे सउ धोवा तिसु ॥१॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

चिलकणा = चमकीला। 

घोटिम = मैंने घोटा, घिसा के। 

कालड़ी = काली सी, थोड़ी थोड़ी काली। 

मसु = स्याही। 

सउ = सौ बार। 

तिसु = उस कांसे के बर्तन को।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: मैंने कांसे का साफ और चमकीला बर्तन घिसाया तब उसमें से थोड़ी-थोड़ी काली स्याही लग गई। अगर मैं सौ बार भी उस कांसे के बर्तन को धोऊँ साफ करूँ तो भी बाहर से धोने से उसके अंदर की जूठ (कालिख़) दूर नहीं होती।१।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

सजण सेई नालि मै चलदिआ नालि चलंन्हि ॥ जिथै लेखा मंगीऐ तिथै खड़े दिसंनि ॥१॥ रहाउ॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

सेई = वह ही। 

मै नालि चलंन्हि = मेरे साथ चलते हैं। 

मंगीऐ = मांगा जाता है। 

दसंन्हि = बताते हैं, लेखा समझाते हैं।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: मेरे असल मित्र वही हैं जो हमेशा मेरे साथ रहें, और यहाँ से चलने के वक्त भी मेरे साथ ही चलें, आगे जहाँ किए कर्मों का हिसाब माँगा जाता है वहाँ बेबाकी से बेझिझक हो के हिसाब दे सकें भाव, हिसाब देने में कामयाब हो सकें।१। रहाउ।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

कोठे मंडप माड़ीआ पासहु चितवीआहा ॥ ढठीआ कमि न आवन्ही विचहु सखणीआहा ॥२॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

मंडप = मंदिर। 

पासहु = तरफ से, चौतरफे से। 

चितवीआहा = चितरी हुई। 

कंमि = काम में। 

आवनी = आती हैं। 

विचहु = अंदर से।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: जो घर-मन्दिर-महल चारों तरफ़ से चित्रे हुए हों सजे धजे हों, पर अंदर से ख़ाली हों, वे गिर जाते हैं और गिरे हुए किसी काम नहीं आते।२।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

बगा बगे कपड़े तीरथ मंझि वसंन्हि ॥ घुटि घुटि जीआ खावणे बगे ना कहीअन्हि ॥३॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

बगा कपड़े = बगुलों के पंख। 

बगे = सफेद। 

मंझि = में। 

घुटि घुटि = गला घोट घोट के। 

खावणे = खाने वाले। 

कहीअन्हि = कहे जाते हैं।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: बगलों के पंख सफेद होते हैं, बसते भी वे तीर्थों पर ही हैं। पर जीवों को गले से घोट-घोट के खाने वाले अंदर से साफ-सुथरे नहीं कहे जाते।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

सिमल रुखु सरीरु मै मैजन देखि भुलंन्हि ॥ से फल कमि न आवन्ही ते गुण मै तनि हंन्हि ॥४॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

सरीरु मै = मेरा शरीर। 

मैजनु = मेधाविन् तोते। 

भूलंन्हि = भुलेखा खा जाते हैं। 

ते गुण = वही गुण, वैसे ही गुण। 

मै तनि = मेरे शरीर में। 

हंन्हि = हैं।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: जैसे सिंबल का वृक्ष है, वैसे मेरा ये शरीर है, सिंबल के फलों को देख के तोते भुलेखा खा जाते हैं, सिंबल के वे फल तोतों के काम नहीं आते, वैसे ही गुण मेरे शरीर में हैं।४।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

अंधुलै भारु उठाइआ डूगर वाट बहुतु ॥ अखी लोड़ी ना लहा हउ चड़ि लंघा कितु ॥५॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

अंधुलै = अंधे मनुष्य ने। 

डूगर वाट = पहाड़ी रास्ता। 

अखी = आँखों से। 

लोड़ी = तलाशता है। 

ना लहा = मैं ढूँढ नहीं सकता। 

हउ = मैं। 

कितु = किस तरीके से ?।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: मुझ अंधे ने सिर पर विकारों का भार उठाया हुआ है, आगे मेरा जीवन-राह बहुत ही पहाड़ी रास्ता है। आँखों से तलाश के मैं राह-ठिकाना नहीं तलाश सकता क्योंकि आँखें हैं ही नहीं। इस हालत में किस तरीके से पहाड़ी पर चढ़ कर मैं पार लांघूँ ?।५।

🌿🌺🌺🌺🌺🌹

चाकरीआ चंगिआईआ अवर सिआणप कितु ॥ नानक नामु समालि तूं बधा छुटहि जितु ॥६॥१॥३॥

🍁🌹🌹🌹🌹🍁

चाकरीआ = लोगों की खुशामदें।

चंगिआईआ = बाहरी दिखावे। 

कितु = किस काम के ? 

जितु = जिस तरह।

🌾☀️☀️☀️☀️🌾

अर्थ: हे नानक ! पहाड़ी रास्ते जैसे बिखड़े जीवन-राह में पार लंघने के लिए दुनिया के लोगों की खुशामदें, लोक-दिखावे और चालाकियाँ किसी काम नहीं आ सकतीं। परमात्मा का नाम अपने हृदय में संभाल के रख। माया के मोह में बँधा हुआ तू इस नाम-स्मरण के द्वारा ही मोह के बंधनो से खलासी पा सकेगा।६।१।३।

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

🌿🌺🌺🌺🌺🌿

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ !!

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹਿ !!

🌿🌺🌺🌺🌺🌿