SHIRI GURU GRANTH SAHIB JI HUKAMNAMA PAGE 652, BANI GURU RAAM DAAS JI RAAG SORATH

21-10-2023

🌿🌿🌺🌿🌿

ਜੁੱਗੋ ਜੁੱਗ ਅਟੱਲ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ

ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ, 

(ਅੰਗ- ੬੫੨)

ਬਾਣੀ - ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ, 

ਰਾਗ - ਸੋਰਠਿ 

🌿🌿🌺🌿🌿

🌿🌿🌺🌿🌿

ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੪ ॥ 

ਅੰਤਰਿ ਅਗਿਆਨੁ ਭਈ ਮਤਿ ਮਧਿਮ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਪਰਤੀਤਿ ਨਾਹੀ ॥ ਅੰਦਰਿ ਕਪਟੁ ਸਭੁ ਕਪਟੋ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ਕਪਟੇ ਖਪਹਿ ਖਪਾਹੀ ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ਆਪਣੈ ਸੁਆਇ ਫਿਰਾਹੀ ॥ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਸਮਾਹੀ ॥੧॥

ਮਃ ੪ ॥ ਮਨਮੁਖ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਵਿਆਪੇ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਮਨੂਆ ਥਿਰੁ ਨਾਹਿ ॥ ਅਨਦਿਨੁ ਜਲਤ ਰਹਹਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਹਉਮੈ ਖਪਹਿ ਖਪਾਹਿ ॥ ਅੰਤਰਿ ਲੋਭੁ ਮਹਾ ਗੁਬਾਰਾ ਤਿਨ ਕੈ ਨਿਕਟਿ ਨ ਕੋਈ ਜਾਹਿ ॥ ਓਇ ਆਪਿ ਦੁਖੀ ਸੁਖੁ ਕਬਹੂ ਨ ਪਾਵਹਿ ਜਨਮਿ ਮਰਹਿ ਮਰਿ ਜਾਹਿ ॥ ਨਾਨਕ ਬਖਸਿ ਲਏ ਪ੍ਰਭੁ ਸਾਚਾ ਜਿ ਗੁਰ ਚਰਨੀ ਚਿਤੁ ਲਾਹਿ ॥੨॥ 

ਪਉੜੀ ॥ ਸੰਤ ਭਗਤ ਪਰਵਾਣੁ ਜੋ ਪ੍ਰਭਿ ਭਾਇਆ ॥ ਸੇਈ ਬਿਚਖਣ ਜੰਤ ਜਿਨੀ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਭੋਜਨੁ ਖਾਇਆ ॥ ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਧੂਰਿ ਮਸਤਕਿ ਲਾਇਆ ॥ ਨਾਨਕ ਭਏ ਪੁਨੀਤ ਹਰਿ ਤੀਰਥਿ ਨਾਇਆ ॥੨੬॥

🌿🌿🌺🌿🌿

ਵਿਆਖਿਆ :-

ਮਨਮੁਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਅਗਿਆਨ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਅਕਲ ਹੋਛੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ #ਸਤਿਗੁਰੂ ਉਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਦਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ; ਮਨ ਵਿਚ ਧੋਖਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਭੀ ਉਹ ਸਾਰਾ ਧੋਖਾ ਹੀ ਧੋਖਾ ਵਰਤਦਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਮਨਮੁਖ ਬੰਦੇ ਆਪ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ; #ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਿੱਤ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਭਾਵ, ਭਾਣਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਗ਼ਰਜ਼ ਦੇ ਪਿਛੇ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ; #ਨਾਨਕ_ਜੀ ! ਜੇ #ਹਰੀ ਆਪਣੀ ਮੇਹਰ ਕਰੇ,ਤਾਂ ਹੀ ਉਹ #ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਲੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ॥੧॥ 

ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਗ੍ਰਸੇ ਹੋਏ ਮਨਮੁਖਾਂ ਦਾ ਮਨ ਮਾਇਆ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਇਕ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਟਿਕਦਾ। ਹਰ ਵੇਲੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਮਾਇਆ ਵਿਚ ਸੜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਆਪ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੋਭ-ਰੂਪ ਵੱਡਾ ਹਨੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਢੁਕਦਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਦੁਖੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਦੇ ਸੁਖੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਸਦਾ ਜੰਮਣ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। #ਨਾਨਕ_ਜੀ ! ਜੇ ਉਹ #ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਚਿੱਤ ਜੋੜਨ, ਤਾਂ ਸੱਚਾ #ਹਰੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ ਲਏ ॥੨॥ 

ਜੋ ਮਨੁੱਖ #ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਹਨ, ਉਹ ਸੰਤ ਹਨ, ਭਗਤ ਹਨ ਉਹੀ ਕਬੂਲ ਹਨ। ਉਹੋ ਮਨੁੱਖ ਸਿਆਣੇ ਹਨ ਜੋ #ਹਰੀ_ਨਾਮ ਸਿਮਰਦੇ ਹਨ। ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ-ਰੂਪ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਚਰਨ-ਧੂੜ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਲਾਂਦੇ ਹਨ। #ਨਾਨਕ_ਜੀ ! ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ #ਹਰੀ ਦੇ ਭਜਨ-ਰੂਪ ਤੀਰਥ ਤੇ ਨ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੨੬॥

🌿🌿🌺🌿🌿

🌿🌿🌺🌿🌿

सलोकु मः ४ ॥ 

अंतरि अगिआनु भई मति मधिम सतिगुर की परतीति नाही ॥ अंदरि कपटु सभु कपटो करि जाणै कपटे खपहि खपाही ॥ सतिगुर का भाणा चिति न आवै आपणै सुआइ फिराही ॥ किरपा करे जे आपणी ता नानक सबदि समाही ॥१॥

⚜️⚜️⚜️⚜️

मधिम = हल्का, मध्यम, बुरी। 

कपटु = धोखा। 

सुआइ = स्वार्थ के लिए।

🌾🌾🌾🌾

अर्थ: मनमुख के हृदय में अज्ञान है, उसकी अक्ल होछी होती है और सतिगुरु पर उसे सिदक नहीं होता; मन में धोखा होने के कारण संसार में भी वह सारा धोखा ही धोखा बरतता समझता है। मनमुख बंदे खुद दुखी होते हैं तथा और लोगों को दुखी करते रहते हैं; सतिगुरु का हुक्म उनके चिक्त में नहीं आता भाव, भाणा नहीं मानते और अपनी गरज़ के पीछे भटकते फिरते हैं; हे नानक! अगर हरि अपनी मेहर करे, तो ही वह गुरु के शब्द में लीन होते हैं।१।

🌿🌿🌺🌿🌿

मः ४ ॥ मनमुख माइआ मोहि विआपे दूजै भाइ मनूआ थिरु नाहि ॥ अनदिनु जलत रहहि दिनु राती हउमै खपहि खपाहि ॥ अंतरि लोभु महा गुबारा तिन कै निकटि न कोई जाहि ॥ ओइ आपि दुखी सुखु कबहू न पावहि जनमि मरहि मरि जाहि ॥ नानक बखसि लए प्रभु साचा जि गुर चरनी चितु लाहि ॥२॥

⚜️⚜️⚜️⚜️

विआपे = ग्रसे हुए। 

गुबारा = अंधेरा। 

निकटि = नजदीक।

🌾🌾🌾🌾

अर्थ: माया के मोह में ग्रसित मनमुखों का मन माया के प्यार में एक जगह नहीं टिकता; हर वक्त दिन रात माया में जलते रहते हैं, अहंकार में आप दुखी होते हैं, और लोगों को दुखी करते हैं, उनके अंदर लोभ-रूपी बड़ा अंधेरा होता है, कोई मनुष्य उनके नजदीक नहीं फटकता, वह अपने आप ही दुखी रहते हैं, कभी सुखी नहीं होते, सदा पैदा होने मरने के चक्कर में पड़े रहते हैं। #हे_नानक ! अगर वे #गुरु के चरणों में चिक्त जोड़ें, तो सच्चा हरि उनको बख्श ले।२।

🌿🌿🌺🌿🌿

पउड़ी ॥ संत भगत परवाणु जो प्रभि भाइआ ॥

⚜️⚜️⚜️⚜️

अर्थ: जो मनुष्य प्रभु को प्यारे हैं, वे संत जन हैं, भक्त हैं, वही स्वीकार हैं।

🌿🌿🌺🌿🌿

सेई बिचखण जंत जिनी हरि धिआइआ ॥ अम्रितु नामु निधानु भोजनु खाइआ ॥ संत जना की धूरि मसतकि लाइआ ॥ नानक भए पुनीत हरि तीरथि नाइआ ॥२६॥

⚜️⚜️⚜️⚜️

बिचखण = विलक्ष्ण, विशिष्ट, समझदार। 

धिआइआ = स्मरण किया है। 

भोजन खाया = भाव, आत्मा का आसरा बनाया है जैसे भोजन शरीर का आसरा है। 

मसतकि = माथे पर। 

भए पुनीत = पवित्र हो गए है। 

नाइआ = नहाए हैं।

🌾🌾🌾🌾

अर्थ: वही मनुष्य विलक्ष्ण हैं जो हरि का नाम स्मरण करते हैं, आत्मिक जीवन देने वाला नाम खाजाना रूपी भोजन करते हैं, और संतों की चरण-धूल अपने माथे पर लगाते हैं। हे नानक! ऐसे मनुष्य हरि के भजन रूप तीर्थ में नहाते हैं और पवित्र हो जाते हैं।२६।

🌿🌿🌺🌿🌿

🌿🌿🌺🌿🌿

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ !!

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹਿ !!

🌿🌺🌺🌺🌿